माणगाव :- (नरेश पाटील): खांदाड गावात गेल्या काही दिवसांपासून पहाटेच्या चटकदार थंडीमध्ये एक विलक्षण आणि लक्ष वेधून घेणारी घटना पाहायला मिळत आहे. परिसर दाट धुके, कडाक्याची थंडी आणि पूर्ण शांततेच्या वातावरणाने व्यापलेला असतो... स्थानिक तलावाजवळ तर थंडी आणखी तीव्र जाणवते, ज्यामुळे सभोवताल निसर्ग मृतवत शांत भासतो... अशा या गोठलेल्या वातावरणात, नेमके सकाळी सहा वाजताच्या सुमारास एक अद्भुत दृश्य दिसते—उंच विद्युत खांबावरच्या तारांवर शेकडो मैनांचे शिस्तबद्ध, सरळ रेषांमध्ये बसलेले थवे! हे दृश्य बघितल्यावर कोणीही थबकून पाहत राहतो...
सामान्यपणे पक्षी अशा कडाक्याच्या थंडीत झाडांच्या आडोशाला किंवा सुरक्षित जागी आसरा घेतात. मात्र खांदाडमध्ये दिसणारे हे दृश्य पूर्णपणे वेगळे आहे... दाट धुके, कडाक्याची थंडी आणि गोठवणारा हवामान असतानाही हा विशाल थवा खुल्या आकाशात विजेच्या तारांवर बसणे पसंत करतो... प्रत्येक पक्षी अतिशय समांतर अंतरावर, एकमेकांच्या जवळ बसलेला दिसतो... त्यांच्या या परिपूर्ण रचनेमुळे दृश्य अधिक मोहक, लयबद्ध आणि विस्मयकारक भासते...
वैज्ञानिक दृष्टीकोनातून या वर्तनामागे रोचक कारणे आढळतात. थंडीपासून बचाव करण्यासाठी पक्षी समूहाने बसून शरीरातील उष्णता टिकवून ठेवतात. त्यातच विजेच्या तारांमधून जाणाऱ्या प्रवाहामुळे त्या किंचित उबदार राहतात... पहिल्या सूर्यकिरणांनी जसेच या तारांना स्पर्श केला, तशा त्या हवेतल्या थंडीपेक्षा लवकर तापू लागतात. मैनांना हा अतिसूक्ष्म उबदारपणा जाणवतो आणि ते पहाटेच्या कडाक्यात या तुलनेने उबदार व सुरक्षित जागेची निवड करतात, असे तज्ज्ञांचे मत आहे... ही कृती त्यांच्या नैसर्गिक बुद्धिमत्ता, सहज प्रवृत्ती आणि परिस्थितीशी जुळवून घेण्याच्या क्षमतेचे सुंदर उदाहरण ठरते...
ही अनोखी घटना पाहून गावकऱ्यांमध्ये चर्चा रंगू लागली आहे. काहींनी याला बदलत्या हवामानाचे संकेत मानले, तर काहींनी पक्ष्यांच्या या नैसर्गिक शहाणपणाला दाद दिली... खांदाडसाठी मात्र हा अनुभव गोठलेल्या पहाटेला एक अविस्मरणीय क्षण दिसत आहे... निसर्गाच्या या नीरव शांततेतदेखील त्याचे सौंदर्य, जिद्द आणि जीवनाची लयबद्ध संगती सतत जाणवत राहते—हे त्याने पुन्हा एकदा दाखवून दिले...